Tum Sikwae ตุ้ม สี่แคว: เกาะจังหวัดพัทลุง (Islands in Phatthalung)

วันพุธที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2561

เกาะจังหวัดพัทลุง (Islands in Phatthalung)

จังหวัดพัทลุงเป็นจังหวัดเดียวของประเทศที่ไม่ติดทะเล แต่มีเกาะมากถึง 18 เกาะ

ทะเลสาบพัทลุง หรือ ทะเลสาบลำปำ (ชื่อที่เรียกในเขตจังหวัดพัทลุง) หรือ ทะเลสาบสงขลา เป็นทะเลสาบแห่งเดียวในประเทศไทยที่อยู่ติดกันถึง 3 จังหวัด มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 1,000 ตารางกิโลเมตร ได้แก่

จังหวัดพัทลุง ในเขตอำเภอเมืองพัทลุง อำเภอปากพะยูน อำเภอบางแก้ว อำเภอเขาชัยสนและอำเภอควนขนุน
จังหวัดสงขลา ในเขตอำเภอระโนด อำเภอสทิงพระ อำเภอกระแสสินธุ์ อำเภอสิงหนคร อำเภอเมืองสงขลา อำเภอควนเนียง อำเภอหาดใหญ่
จังหวัดนครศรีธรรมราช อำเภอชะอวด

เป็นทะเลสาบที่มีทั้ง น้ำจืด น้ำกร่อย น้ำเค็ม ติดกันตามแต่ละพื้นที่ ขึ้นอยู่กับฤดูกาลด้วย

บริเวณแห่งนี้ มีชื่อหนึ่งที่ฝรั่งเขียนในแผนที่ว่า หมู่เกาะแทนทาลัม จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เป็นการบันทึกการเดินเรือของชาวต่างประเทศ ที่เข้ามาค้าขายในสยาม บอกว่า ทะเลสาบที่เราเห็นกันตอนนี้นั้น หลายร้อยปีก่อน เป็นเพียงร่องน้ำของทะเล ระหว่างแผ่นดินใหญ่กับแนวสันทราย

ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งอาณาจักรอยุธยา จากหลักฐานแผนที่ราชอาณาจักรสยามของชาวฝรั่งเศส ในปี พ.ศ. 2229 บันทึกไว้ว่า บริเวณแหลมสทิงพระแห่งนี้ มีเกาะอยู่ด้วยกันทั้งหมด 5 เกาะ เกาะที่มีขนาดใหญ่สุด อยู่ทางตอนเหนือ ส่วนทางตอนใต้มีเกาะเล็ก ๆ อีก 4 เกาะ กระจัดกระจายกัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2383 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีหลักฐานการเดินทางเป็นบันทึกปูมเรือของชาวอังกฤษ ขณะเดินทางผ่านน่านน้ำแถบนี้ ระบุไว้ว่า

"แล่นผ่านช่องแคบนครศรีธรรมราชและหมู่เกาะแทนทาลัม การเดินเรือค่อนข้างน่ากลัวเพราะเต็มไปด้วยโขดหิน แต่คนเดินเรือของเราเคยเดินทางผ่านมาแล้วด้วยเรือเล็ก เขาก็อาสานำเรือ ทิวทัศน์ทั้ง 2 ฟากแถบดูใหญ่โตมาก ทางฝั่งเมืองนครศรีธรรมราชเก่า ทิวเขาก็แสดงความอุดมสมบูรณ์แตกต่างกัน คือ ทางยอดเขานั้นรู้สึกโล่งเตียน ไม่เหมือนทางต่ำกว่าที่อุดมสมบูรณ์ของแทนทาลัม นอกจากนี้ยังมีอ่าวเล็ก ๆ ของเมืองตาลุง ราว 4 โมงเย็น เราก็มาถึงนอกเมืองสงขลา"

ต่อมาภายหลัง เกิดการทับถมของตะกอนและทรายจากการกระทำของคลื่นลมตอนบน ทำให้เกาะดังกล่าวขยายใหญ่ขึ้น ๆ แผ่นดินของเกาะยื่นไปเชื่อมกับแผ่นดินใหญ่ที่อยู่ทางตอนบน จนกลายเป็นทะเลปิด ทำให้ทางเดินเรือออกจากทะเลสาบสู่อ่าวไทยทางเหนือ ปิดลงอย่างสมบูรณ์ตามธรรมชาติ และมีสภาพดังปัจจุบัน

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสหมู่เกาะในทะเลสาบสงขลา โดยเรือกลไฟทอนิครอฟต์ลากจูงเรือพระที่นั่ง เรือกลไฟเซนต์ยอชลากเรือเจ้านายและเรือผ้านุ่งห่ม เรือกลไฟยาโรจูงเรือเครื่อง ระหว่างวันที่ ๒๒ –๒๕ กรกฎาคม ๒๔๓๒ และทรงประทับแรม ณ พลับพลาที่ประทับเกาะมวย (เกาะสี่เกาะห้า) และในวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานจารึกพระปรมาภิไธยย่อ จปร ๑๐๘ ไว้